Kto płaci podatek od czynności cywilnoprawnych?
Podatek od czynności cywilnoprawnych to danina, którą trzeba opłacać podczas zawierania umów sprzedażowych, pożyczek oraz wielu innych transakcji. Kto dokładnie płaci podatek od czynności cywilnoprawnych i co jeszcze warto o nim wiedzieć? Serdecznie zachęcamy do lektury oraz poznania szczegółowych informacji w tym zakresie.
Czym dokładnie jest PCC?
W ogólnym rozumieniu podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) w Polsce jest rodzajem podatku od zdarzeń prawnych. Pobiera się go od osób fizycznych i prawnych w związku z niektórymi czynnościami takimi jak nabycie nieruchomości, umowy sprzedaży, darowizny, dziedziczenie, czy umowy pożyczki. Stawki podatku i zakres zależą od rodzaju czynności, ale i oczywiście od wartości danej transakcji. PCC jest wpłacany do odpowiedniego Urzędu Skarbowego, dopasowanego ze względu na miejsce zamieszkania lub miejsce, w którym działa firma.
W jakich przypadkach płaci się ten podatek?
Wedle Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych daniną są objęte takie czynności jak:
- umowy obejmujące ustanowienie hipoteki,
- umowy sprzedaży, o ile koszt przedmiotu przekracza kwotę 1 tys. zł,
- umowy dot. podziału spadku,
- umowy pożyczek,
- umowy spółek,
- umowy dot. odpłatnej służebności.
Nie jest to pełen katalog zdarzeń, jednak są to najczęstsze, w przypadku których PCC obowiązuje.
Kto opłaca podatek od czynności cywilnoprawnych?
Jedną z kluczowych informacji w przypadku PCC jest to, że umowy są dwustronne. Istotne jest więc to, na kim spoczywa obowiązek uiszczenia zobowiązania do fiskusa. Przykładowo w przypadku umowy sprzedaży to na kupującym spoczywa obowiązek opłacenia PCC do Urzędu Skarbowego. Natomiast przy zamianie będzie to każda strona takiej czynności. Nie jest to jednak pełen katalog czynności Oto lista ze wskazaniem, kto musi opłacać ten podatek w przypadku umów:
- darowizny - osoba obdarowana,
- dożywocia - nabywający własność do nieruchomości,
- podziału spadku - nabywca,
- pożyczki - pożyczkobiorca,
- depozytu nieprawidłowego - przechowawca,
- spółki cywilnej - jej wspólnicy,
- spółki handlowej - dana spółka,
- ustanowienia hipoteki - ta osoba, która składa oświadczenie.
Kto NIE płaci podatku od czynności cywilnoprawnych?
Szeroki jest katalog zdarzeń oraz stron, na które nałożona jest konieczność opłacania PCC. Niemniej obszerny jest jednak również wykaz instytucji, które nie muszą tego robić. Najważniejsze spośród nich to:
- Skarb Państwa,
- organizacje pożytku publicznego, ale tylko w przypadku, gdy chodzi o czynności, które nie są nastawione na osiąganie korzyści finansowych,
- państwa obce,
- instytucje międzynarodowe działające na terenie naszego kraju,
- RARS, czyli Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych.
PCC nie muszą płacić również te osoby, które kupują sprzęt do celów rehabilitacyjnych na własny użytek. Dodatkowo od niedawna nie ma takiego obowiązku w przypadku tych osób, które nabywają nieruchomość dla siebie (nie na wynajem). To duże ułatwienie i oszczędność, gdyż taka dodatkowa opłata wcześniej stanowiła bardzo duże obciążenie dla domowego budżetu.
Kiedy płacimy podatek od czynności cywilnoprawnych?
Wiemy już, kto oraz w przypadku jakich zdarzeń płaci podatek od czynności cywilnoprawnych. Jednak do kiedy dokładnie trzeba go uiścić? Bez wzywania organu podatkowego deklaracja PCC-3 musi być złożona (wraz z wpłatą) w okresie 14 dni od momentu, gdy miało miejsce powstanie zobowiązania. Dla ułatwienia i przyspieszenia procesu dokumentację można także złożyć online, o ile posiadamy podpis kwalifikowany oraz jest to dla nas bardziej dogodne rozwiązanie.
Wskazówka: w przypadku niektórych czynności niezbędne jest podpisanie aktu notarialnego. Wówczas podatnik nie będzie musiał sam składać deklaracji oraz opłaty, gdyż zrobi to za niego notariusz.
Zwrot podatku PCC - kiedy można na niego liczyć?
Zdarzają się także sytuacje, gdy można liczyć na zwrot zapłaconego podatku PCC. Oto katalog takich przypadków:
- miało miejsce uchylenie skutków prawnych w zakresie oświadczenia woli,
- dla umów spółki: spółki nie zarejestrowano w rejestrze albo także kapitał zakładowy zarejestrowano niższy, aniżeli został określony w umowie,
- nie doszło do wpisania hipoteki do księgi wieczystej.
Każdy z powyższych przykładów oznacza, że nie doszło do osiągnięcia rezultatu, który chciały uzyskać strony. Wynika to z faktu, że dane czynności nie okazały się ważne oraz skuteczne w świetle przepisów prawa.
Na czym polega nadpłata PCC?
Warto wspomnieć także o nadpłacie PCC. Same przepisy o tym podatku nie przewidują takiego rozwiązania, przy czym można liczyć na zwrot nadpłaconej kwoty, zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej.
Odpowiedź na pytanie, kto i kiedy płaci podatek od czynności cywilnoprawnych jest niezwykle ważna. Trzeba koniecznie pamiętać przede wszystkim o tym w przypadku jakich czynności obowiązuje, ile wynoszą poszczególne stawki, a także jakie są terminy uiszczania opłat. Dzięki temu można uchronić się przed wysokimi karami związanymi z faktem braku wpłat w ustalonym terminie.