Jak nauczyć dziecko odpowiedzialności finansowej?

W życiu każdego rodzica nadchodzi moment, którym musi wypuścić swoje dziecko z opiekuńczego gniazda. Przygotowanie do samodzielności to m.in. nauka odpowiedzialności za finanse, którą warto wdrażać już od najmłodszych lat, aby przyszłość finansowa młodej osoby nie stała pod znakiem zapytania.

Pociechy już od małego domagają się kieszonkowego – najlepiej nieograniczonego – nie zdając sobie sprawy z wartości pieniądza i ograniczeń domowego budżetu. To może rodzić drobne rodzinne sprzeczki. Jak ich uniknąć i powoli przygotowywać dziecko do odpowiedzialności finansowej?

Ustal wysokość kieszonkowego – i nie tylko

Niektóre dzieci nie dostają kieszonkowego – w zamian dostają od rodziców pieniądze na większość potrzeb czy chwilowych zachcianek. Taka postawa rodziców tworzy u pociechy postawę roszczeniową – dziecko zaczyna uważać, że wszystko mu się należy. Jednocześnie nie zdaje sobie sprawy z kosztów ponoszonych przez rodziców – na drobiazgi, a następnie – na zakup droższych rzeczy. Jak nauczyć dziecko oszczędzać? Chociaż rodzice marzą o zadowoleniu swojego dziecka, nie powinni mu ulegać w każdej sytuacji, aby pociecha nie została zanadto rozpieszczona.

• Ustal stałą wysokość kieszonkowego – na tydzień lub miesiąc – i trzymaj się tego limitu z twardym postanowieniem nieulegania dziecku. To pierwszy krok na drodze uczenia odpowiedzialności finansowej przedszkolaka czy dziecka w wieku szkolnym.
• Jeżeli dziecko będzie Cię prosiło o zakup rzeczy, która przewyższa jego kieszonkowe, zasugeruj mu próbę samodzielnego zaoszczędzenia na wymarzony przedmiot – ale wcześniej kup mu wyjątkową skarbonkę. Odkładanie z każdego kieszonkowego drobnej kwoty przyniesie nie tylko satysfakcję z wypełniania skarbonki i kupienia sobie prezentu, ale również – naukę systematycznego oszczędzania.
• Nie płać dziecku za wykonywanie prac domowych. Może się wydawać, że to doskonała okazja, aby dziecko zrozumiało, że rodzice dostają pieniądze za pracę – ale obowiązki domowe powinny po prostu leżeć w geście każdego domownika. Żadni rodzice nie chcieliby, aby doszło do sytuacji, w której dziecko będzie oczekiwało zapłaty za umycie naczyń.
• Jeżeli chcesz, aby dziecko od małego nauczyć oszczędzać, porozmawiaj ze znajomymi lub sąsiadami. Okazyjne wyprowadzanie małego psa, koszenie trawnika czy pomoc w myciu auta – za takie czynności dziecko może otrzymywać drobne kwoty i zyska świadomość tego, ile czasu i wysiłku musiało poświęcić na pracę.

Jak nauczyć dziecko oszczędzania? Pozwól dziecku decydować o wydatkach

Niektórzy rodzice – oprócz przyznania kieszonkowego – chcą decydować o wydatkach dziecka. Pociecha przed każdym zakupem powinna prosić o zgodę na wydatek – czy to postępowanie godne pochwały? Nie do końca – bo chociaż zrozumiała jest jego idea, to samodzielność pociechy znowu zostaje ograniczona. Tymczasem zbyt pochopny, błędny wydatek mógłby nauczyć dziecko rozsądniejszego podejścia do realizowania zachcianek – zwłaszcza jeżeli uszczupli do zera całe kieszonkowe przed następną „wypłatą”.

Wytłumacz dziecku rodzinny budżet

Dziecko, zwłaszcza nieco starsze, powinno mieć świadomość tego, ile zarabiają rodzice – a ile z wypłaty wydają na rachunki i bieżące potrzeby. Razem podliczcie rachunki i zaplanujcie domowy budżet (oszczędności na wakacje, tworzenie poduszki finansowej – jej ideę można bardzo obrazowo wytłumaczyć nawet małemu dziecku, wydatki na wspólną rozrywkę). Niech dziecko ma świadomość, że zarobki rodziców nie są studnią bez dna. W ten sposób nauczysz dziecko jak oszczędzać.

Planujcie razem zakupy

Nie chodzi tylko o wspólne spędzanie czasu z rodziną – chociaż niezmiernie ważne. Weekend często oznacza konieczność zakupów na kolejne dni. Jeżeli Twoje dziecko jest już w wieku szkolnym, zaplanujcie razem zakupy. Zdecydujcie, czego potrzebujecie i ile Was to będzie kosztowało. Po zakupieniu produktów pierwszej potrzeby zobaczcie, ile pozostało Wam pieniędzy z budżetu – dopiero wtedy niech dziecko wybierze coś dla siebie.

Niezależnie od tego, od czego planujesz zacząć edukację finansową dziecka, najważniejsza jest cierpliwość w tłumaczeniu „świata dorosłych”, w którym często trzeba poczekać na realizację swoich marzeń i zawsze brać odpowiedzialność za swoje działania. Dzięki metodzie małych kroków pociecha zrozumie wartość pieniądza i będzie jej daleko od lekkomyślności w dysponowaniu własnymi finansami w przyszłości.

Sprawdź także: Jak zaoszczędzić pieniądze?