Pojęcie księgi wieczystej unormowane zostało w Ustawie o księgach wieczystych i hipotece z dnia 6 lipca 1982 roku. Zgodnie z przepisami księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości oraz stanu prawnego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Księgi wieczyste są jawne i dla każdej nieruchomości prowadzony jest odrębny wpis.
Jawność ksiąg wieczystych umożliwia każdemu zapoznanie się z ich treścią. W praktyce oznacza to, że w przypadku spraw spornych pomiędzy sprzedającym a kupującym, nie można zasłaniać się brakiem wiedzy o stanie prawnym nabywanej nieruchomości. Od roku 2014 możliwy jest bezpłatny elektroniczny dostęp do ksiąg, należy znać tylko numer księgi wieczystej. Rejestr dostępny jest na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.
Księgi wieczyste prowadzi sąd rejonowy, czyli tzw. sąd wieczystoksięgowy właściwy ze względu na położenie danej nieruchomości. Księga wieczysta podzielona jest na cztery działy odpowiadające za konkretny rodzaj informacji:
Dział I: I-O „Oznaczenie nieruchomości”, I-Sp „Spis praw związanych z własnością”. Dział ten stanowi zbiór informacji o danej nieruchomości. Określa jej adres, liczbę pomieszczeń, powierzchnię zakres, w jakim możemy korzystać z części wspólnych.
Dział II: „Własność”. Podaje dane właściciela (imię i nazwisko, pesel) lub osoby będącej użytkownikiem wieczystym.
Dział III: „Prawa, roszczenia i ograniczenia”. Wskazuje na wszelkie ograniczenia, np. w rozporządzaniu nieruchomością. Informuje o obciążeniach nieruchomości w postaci np. służebności gruntowych.
Dział IV: „Hipoteka”. Są to wpisy dotyczące hipotek, ich wysokość wraz z walutą, rodzaj, czyli ewentualne obciążenia nieruchomości.
Księga wieczysta zakładana jest na wniosek osoby uprawnionej, czyli np. właściciela nieruchomości lub osoby, której przysługuje ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości.
W celu założenia księgi wieczystej należy wypełnić formularz KW-ZAL oraz dołączyć odpowiednie dokumenty. Opłata stała za założenie księgi wynosi 100 zł + opłata za wpis własności w zależności od rodzaju podstawy prawnej do wpisu.