Wypowiedzenie kredytu przez bank - kiedy może to zrobić i jak się przed tym bronić?

Realizacja marzenia o posiadaniu własnego mieszkania czy wybudowaniu domu wymaga z reguły bardzo dużych nakładów finansowych. Jeśli się nie posiada wystarczających oszczędności na ten cel, to wsparcie przynoszą banki z kredytami hipotecznymi. Obecnie polscy kredytobiorcy (nie tylko hipoteczni) zmagają się z szeregiem wyzwań, które wynikają z sytuacji gospodarczej kraju, która wpływa na znaczący wzrost obciążeń gospodarstw domowych. Rosną nie tylko ceny dóbr i usług wskutek inflacji, ale przede wszystkim raty kredytów i to do poziomów znacznie wyższych, niż jeszcze rok, czy dwa lata temu. Tym samym również rośnie ryzyko niemożności spłaty zadłużenia, które skutkować może wypowiedzeniem umowy kredytu przez bank. Z czym się wiąże wypowiedzenie kredytu przez bank? Czy można się przed tym skutecznie ochronić? Serdecznie zachęcamy do lektury.

Wypowiedzenie kredytu hipotecznego przez bank

Wpływ uzależnionych od stóp procentowych wskaźników WIBOR na wysokość rat kredytowych jest ogromny. To sprawia, że raty zobowiązań rosną nawet dwukrotnie, co przy również rosnących cenach żywności oraz energii znacząco obciąża budżety domowe praktycznie wszystkich kredytobiorców. 

Wielu z nich obawia się najgorszego scenariusza - że wskutek braku możliwości spłaty zobowiązania, może dojść do wypowiedzenia kredytu przez bank. Oczywiście, zanim dojdzie do uruchomienia procedury wypowiedzenia kredytu hipotecznego przez bank, to wcześniej muszą zostać wyczerpane wszelkie środki, umożliwiające kredytobiorcy spłatę zadłużenia. To nie wygląda tak drastycznie, jak niektórzy próbują to opisać, że bank tylko czeka na pierwsze spóźnienie w spłacie należności i przechodzi do działania. 

Natomiast problemy ze spłatą zobowiązania mogą spotkać każdego kredytobiorcę. Może się to bowiem zdarzyć wskutek utraty dochodów, utraty zdolności do pracy, czy też śmierci współkredytobiorcy.

Wypowiedzenie kredytu przez bank a regulacje prawne

Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy prawa bankowego z 29 sierpnia 1997 r. bankom przysługuje prawo wypowiedzenia umowy o kredyt hipoteczny zawsze, gdy kredytobiorca nie dotrzyma warunków umowy, a także w przypadku utraty przez niego pierwotnego poziomu zdolności kredytowej. 

Ma to na celu chronić interesy banków, które przecież udzielają najczęściej kilkusettysięcznych kredytów z przeznaczeniem na zakup mieszkania lub domu (albo nawet jego budowę). W związku z powyższym umowy o kredyt hipoteczny zawierają szereg przepisów, często opisanych w osobnym rozdziale, które jasno i wyczerpująco określają wszelkie możliwe do podjęcia przez bank działania w odniesieniu do działań czy też zaniechań ze strony kredytobiorcy. 

Można założyć, że sam akt wypowiedzenia umowy kredytu hipotecznego przez bank to ostateczny krok w dochodzeniu przez niego swoich praw. Przykładowo, wcześniej kredytobiorca musi zostać wezwany do uregulowania zaległej raty, albo bank musi podjąć próbę renegocjacji warunków umowy.

Kiedy bank może anulować kredyt?

Jeśli zastanawiasz się, co musi się stać, żeby bank mógł sięgnąć po narzędzie wypowiedzenia umowy o kredyt hipoteczny, to z najpierw sprawdź zapisy ze swojej umowy, które określają szereg działań, jakie może podjąć bank celem ochrony swoich interesów. 

Powszechnie przyjmuje się, że wypowiedzenie umowy kredytu przez bank (zarówno gotówkowego, samochodowego, jak i hipotecznego) może nastąpić wskutek niedotrzymania warunków umowy przez kredytobiorcę. Pojęcie to, mimo pewnej enigmatyczności, oznacza najczęściej:

• brak spłaty zobowiązań wynikających z umowy o kredyt - zalicza się w tym zakresie zarówno nagminne opóźnienia w spłacie rat, jak i sam brak wpłat oraz brak reakcji na wezwania do uiszczenia należności. Kredytobiorca zyskuje wtedy miano nierzetelnego dłużnika;
• utrata zdolności kredytowej wskutek problemów finansowych, co zagraża spłacie zobowiązań - bank ma prawo do kontroli sytuacji finansowej kredytobiorcy w każdym momencie trwania umowy;
• wykrycie, że kredytobiorca podczas podpisywania umowy posługiwał się fałszywymi danymi, albo wprowadził kredytodawcę w błąd, co nosi znamiona wyłudzenia kredytu.

Wypowiedzenie umowy kredytu przez bank - co dalej i jak się bronić?

Jeśli bank wyczerpał wszystkie drogi możliwości dotarcia do kredytobiorcy z możliwością polubownego rozwiązania problemu ze spłatą należności, to wtedy może dojść do wypowiedzenia kredytu przez bank. Bieg wypowiedzenia rozpoczyna się z dniem dostarczenia odpowiedniego pisma i od tego momentu kredytobiorca ma najczęściej 30 dni na uiszczenie pozostałej do spłaty całości zobowiązania. 

Jeśli dłużnik nie spłaci zobowiązania, to sprawa kierowana jest do sądu, który wyda nakaz zapłaty. Jeśli dłużnik nie skorzysta z 14-dniowego prawa zaskarżenia wyroku, to sprawa przechodzi w tryb postępowania egzekucyjnego. 

Czy można się bronić przed np. wypowiedzeniem kredytu hipotecznego przez bank? Z racji, że nie można cofnąć takiego wypowiedzenia (a batalia sądowa o niesłuszność wypowiedzenia może trwać latami), to warto pozostać otwartym na dialog z bankiem i próbować wdrożyć program naprawczy czy też renegocjować warunki przeprowadzając restrukturyzację kredytu.