Kim jest osoba prawna? Definicja
Pojęcie osoby prawnej definiuje Kodeks cywilny w art. 33, zgodnie z którym do osób prawnych zaliczamy:
- Skarb Państwa,
- jednostki organizacyjne.
Przykładem jednostki organizacyjnej są: przedsiębiorstwo państwowe, spółka kapitałowa, fundacja, bank, stowarzyszenie, spółdzielnia, które zostały stworzone w określonych celach, a przepisy szczególne przyznają im osobowość prawną. Dzięki temu jednostki te stanowią samodzielny podmiot prawa cywilnego, który ma zdolność do występowania w obrocie prawnym jako podmiot praw i obowiązków.
Zdolność prawna stanowi więc możliwość posiadania praw i obowiązków w dziedzinie prawa cywilnego. Uregulowany jest również tryb postępowania i likwidacji osób prawnych oraz zakres ich działania.
Do osób prawnych zalicza się zatem:
- spółki kapitałowe,
- spółdzielnia,
- jednostki samorządu terytorialnego,
- przedsiębiorstwo państwowe,
- szkoła wyższa, państwowa lub samorządowa instytucja kultury,
- Kościół i poszczególne jego jednostki organizacyjne,
- partia polityczna,
- instytut badawczy,
- związek zawodowy,
- stowarzyszenie rejestrowe,
- samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej,
- Polski Związek Łowiecki.
Rodzaje osób prawnych
Aby nabyć osobowość prawną, niezbędny jest wpis do Krajowego Rejestru Sądowego. W tym celu konieczne będą:
- nazwa – pełni podobną funkcję, jak imię i nazwisko osoby fizycznej, czyli indywidualizuje ją w obrocie gospodarczym,
- siedziba – to miejscowość, a nie adres lokalu, nie musi być związana z faktycznym miejscem jej działania,
- organ – czyli każdy człowiek, który działa w ramach powstałej osoby prawnej.
Osoby prawne możemy podzielić na:
- państwowe osoby prawne – Skarb Państwa oraz jednostki organizacyjne będące własnością państwową,
- jednoosobowe spółki Skarbu Państwa,
- fundacje państwowe,
- uczelnie wyższe,
- banki państwowe,
- Narodowy Bank Polski.
- samorządowe osoby prawne – gminy, związki gmin, stowarzyszenia gmin, czyli tzw. komunalne osoby prawne, a także powiaty, województwa, spółki handlowe tworzone z mienia komunalnego
- inne osoby prawne – są to prywatne osoby prawne, czyli takie, które stanowią własność osób fizycznych, stowarzyszeń, spółdzielni, fundacji, kościołów wyznaniowych, nazywane inaczej osobami prawnymi typu korporacyjnego lub zakładowego.