Na czym polega upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka to proces polegający na oddłużaniu osób, które przestały radzić sobie ze spłatą zobowiązań finansowych. Sprawdź, kto może ogłosić upadłość konsumencką i w jaki sposób należy to zrobić.

Co to jest upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka oznacza postępowanie sądowe, w wyniku którego możliwe jest częściowe lub pełne oddłużenie konsumenta przy jednoczesnym zaspokojeniu roszczeń wierzycieli z posiadanego przez niego majątku. Upadłość dotyczy wyłącznie osób fizycznych, czyli takich, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Brak możliwości regulowania zobowiązań musi występować od co najmniej 3 miesięcy. To skuteczny sposób na to, aby wyjść z długów i przywrócić sobie finansową równowagę. Najnowsze przepisy mówią również o tym, że sądy nie będą, jak wcześniej oddalać wniosków o upadłość od osób, które doprowadziły do swojego zadłużenia w sposób umyślny lub w wyniku rażącego niedbalstwa. Konsument staje się niewypłacalny wtedy, kiedy jego miesięczne wynagrodzenie jest zbyt niskie, aby pokryć wydatki związane z regulowaniem długów.

Upadłość konsumencka w 2022

Aktualne przepisy dotyczące zasad ogłaszania upadłości konsumenckiej, a także ich szczegółowe procedury obowiązują od 24 marca 2020 roku. Nowe zasady znacząco uprościły cały proces, co wpłynęło na znaczne zwiększenie liczby wniosków o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Według danych od stycznia do października 2020 roku ogłoszono 9672 upadłości konsumenckich, a szacunki za cały rok mówią o liczbie ponad 13 tys. Jest to o 64,5% wyższy wynik niż w 2019 r. Wzrost ten wynika głównie z faktu, że po wprowadzeniu nowych przepisów sądy oddalają znacznie mniej wniosków.

Przewidywania są takie, że w 2022 roku będzie następować dalszy wzrost liczby upadłości konsumenckich, bo z dniem 1 lipca 2021 r. uruchomiono system teleinformatyczny, którego celem jest ułatwienie składania wniosków, dzięki czemu przebieg postępowania jest jeszcze bardziej sprawny.

Poniżej przedstawimy kilka kluczowych informacji, które dotyczą upadłości konsumenckiej w 2022:

• Osoba, która chce skorzystać z upadłości, nie musi podawać powodów niewypłacalności.
• Osoba zadłużona ma możliwość wnioskowania o zawarcie ugody z wierzycielem. W tej sytuacji nie ma konieczności składania wniosku w sądzie o upadłość.
• Upadłość konsumencką mogą ogłosić również osoby, które do zadłużenia doprowadziły z premedytacją. Ograniczeniem w tym przypadku jest to, że zobowiązania należy spłacić w terminie od 36 miesięcy do 7 lat.
• Aby doszło do całkowitego umorzenia długu, sąd musi udowodnić, że dłużnik nie posiada majątku.
• Nie ma konkretnego terminu, w którym powinno zakończyć się postępowanie upadłościowe. W wielu przypadkach orzeczenie o ogłoszeniu lub odrzuceniu upadłości zostaje wydane w ciągu pierwszych 3 tygodni od złożenia wniosku. 

Kto i w jaki sposób może ogłosić upadłość konsumencką?

Wiemy już, że proces ten przeznaczony jest wyłącznie dla osób, które nie prowadzą działalności gospodarczej, jak również nie pozostają w żadnej spółce. Ogłoszenie upadłości odbywa się zawsze w sądzie i jest wynikiem przeprowadzonego postępowania. Konieczne jest zatem wniesienie sprawy do odpowiedniego sądu. Bardzo ważne jest to, że taki wniosek może zostać złożony nie tylko przez dłużnika, ale również samego wierzyciela. 

Podczas rozprawy sądowej trzeba uzasadnić, że dłużnik nie ma realnych możliwości, aby spłacać zaległe zobowiązania. Z upadłości konsumenckiej nie będą mogły skorzystać osoby fizyczne, które są wspólnikami albo komandytariuszami w spółkach: jawnych, partnerskich, komandytowych i komandytowo-akcyjnych. Dla takich osób oraz przedsiębiorców przeznaczone jest postępowanie upadłościowe na zasadach ogólnych.

Na czym polega upadłość konsumencka? Warunki

Aby ogłosić upadłość konsumencką 2022, należy złożyć wniosek do sądu oraz wnieść opłatę. Aktualna stawka to 30 złotych. Bardzo często dłużnicy decydują się na skorzystanie z usług kancelarii prawnych, tym samym rezygnują z samodzielnego przygotowania dokumentu. Jeżeli sąd w wyniku postępowania uzna, że dłużnik może ogłosić upadłość jedynie części zadłużenia, to resztę będzie musiał spłacać według ustalonego planu. Sąd może również nakazać sprzedaż mienia konsumenta, np.: samochodu, mieszkania, czy innych sprzętów na rzecz spłaty zobowiązania. 

Konsekwencjami upadłości konsumenckiej są przede wszystkim:

• ograniczony dostęp do pieniędzy oraz likwidacja majątku – syndyk zajmie nie tylko nasze wynagrodzenie, ale również środki na rachunku bankowym do określonej wysokości. Może też zlicytować mieszkanie, czy samochód.
• ryzyko utraty mieszkania/ domu – konsekwencją zlicytowania będzie konieczność opuszczenia nieruchomości i przeprowadzka w inne miejsce, 
• brak swobody w zarządzaniu majątkiem – podczas trwania postępowania dysponowanie składnikami majątku jest ograniczone, a te przedmioty, które zostały włączone do masy upadłościowej, nie mogą zostać sprzedane. 

Warto wiedzieć, że ustawa nie określa, jakie długi obejmuje upadłość konsumencka. W praktyce są to zazwyczaj zobowiązania wobec banków i innych instytucji finansowych. Co ważne, upadłość konsumencką można ogłosić więcej niż raz w życiu, jednak nie wcześniej niż 10 lat od ogłoszenia poprzedniej upadłości.