ZUS – co to jest? Definicja

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, czyli ZUS jest państwową jednostką organizacyjną o osobowości prawnej, która działa na mocy rozporządzenia Prezydent RP od 1934 roku. Jest jedną z najważniejszych instytucji polskiego systemu ubezpieczeń społecznych. Prezesa Zakładu powołuje Prezes Rady Ministrów. Pełni on funkcję reprezentatywną.

Zakres działań ZUS

Do głównych zadań ZUS należy ustalanie i wypłacanie co miesiąc emerytur i rent dla ponad 7 mln osób. ZUS wypłaca również zasiłki chorobowe, opiekuńcze, wyrównawcze, macierzyńskie, pogrzebowe i świadczenia rehabilitacyjne. Przeprowadza badania lekarskie i wydaje orzeczenia odnośnie uprawnień do świadczeń. Pobiera i rozlicza składkę zdrowotną, a następnie przekazuje ją do Narodowego Funduszu Zdrowia. Do zakresu działań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych należą w szczególności:

  • stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń społecznych,
  • ustalanie uprawnień do świadczeń i ich wypłacanie,
  • ustalanie i pobieranie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
  • prowadzenie kont ubezpieczonych i płatników składek,
  • opiniowanie projektów aktów prawnych,
  • wydawanie legitymacji emeryta-rencisty,
  • kontrola orzecznictwa o czasowej niezdolności do pracy, 
  • dysponowanie środkami Funduszu Alimentacyjnego,
  • popularyzacja wiedzy o ubezpieczeniach społecznych.

Jakie są rodzaje składek ZUS?

Do rodzajów składek ZUS zaliczają się m.in.:

  • ubezpieczenia emerytalne,
  • ubezpieczenia rentowe,
  • ubezpieczenia chorobowe,
  • ubezpieczenia wypadkowe,
  • ubezpieczenia zdrowotne.

Rodzaje świadczeń realizowanych przez ZUS

Przykładem świadczeń realizowanych przez ZUS są zdarzenia z tytułu:

  • choroby i macierzyństwa – w postaci zasiłków chorobowych, macierzyńskich, opiekuńczych, wyrównawczych lub świadczeń rehabilitacyjnych,
  • długotrwałej niezdolności do pracy – renta z tytułu niezdolności do pracy, szkoleniowa,
  • starości – emerytura, dodatek pielęgnacyjny,
  • śmierci żywiciela – renta rodzinna,
  • wypadku przy pracy i choroby zawodowej – odszkodowanie, zwrot kosztów poniesionych na zakup przedmiotów ortopedycznych, szczepienia ochronne.

Sprawdź także pozostałe definicje: